ปัจจัยการสร้างสรรค์ความเจริญของอารยธรรมกรีก

สภาพภูมิศาสตร์และที่ตั้งของอารยธรรมกรีก

ปัจจัยที่ตั้ง

อารยธรรมกรีกโบราณตั้งอยู่บริเวณประเทศกรีซปัจจุบันและชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนด้านเอเชียไมเนอร์ ซึ่งได้รับอิทธิพลจากอียิปต์และเอเชีย กรีซตั้งอยู่ตรงจุดเชื่อมต่อของทวีปยุโรป เอเชีย และแอฟริกา ทำให้ได้รับความเจริญจากอารยธรรมต่างๆ

สภาพภูมิอากาศ

กรีซมีภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน ฤดูร้อนร้อนและแห้ง ส่วนฤดูหนาวอบอุ่นและมีฝนตก ส่งผลให้พืชพันธุ์หลักเป็นมะกอก องุ่น และข้าวสาลี ซึ่งเป็นพื้นฐานของเศรษฐกิจและอาหารของชาวกรีกโบราณ

แม่น้ำ

กรีซมีแม่น้ำขนาดเล็กที่มีน้ำไหลเชี่ยวและสั้น ทำให้ไม่เหมาะแก่การทำเกษตรกรรมขนาดใหญ่ อีกทั้งแม่น้ำยังพัดพาความอุดมสมบูรณ์ของดินออกไป กรีซจึงต้องพึ่งพาการค้าทางทะเลมากกว่าการเพาะปลูก

ชนเผ่า

ชาวกรีกโบราณเป็นชาวอินโด-ยูโรเปียน เรียกตนเองว่า "เฮลีนส์" (Hellenes) และเรียกอารยธรรมของตนว่า "เฮเลนิค" (Hellenic) มีนครรัฐสำคัญ เช่น เอเธนส์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางประชาธิปไตย และสปาร์ตา ซึ่งมีชื่อเสียงด้านการทหาร

ที่มาของภาพ: จิรายุ ไชยมงคล. (2558). อารยธรรมกรีก. แผนที่ที่ตั้งอารยธรรมกรีก

ภูมิประเทศของกรีกโบราณ

กรีซมีภูมิประเทศที่ประกอบด้วยภูเขาสูงและหมู่เกาะในทะเลอีเจียน มีพื้นที่ราบน้อย ทำให้การติดต่อสื่อสารยาก และส่งผลให้เกิดนครรัฐอิสระ เช่น เอเธนส์และสปาร์ตา พื้นดินขาดความอุดมสมบูรณ์ แม่น้ำสายสั้นและไหลเชี่ยว ไม่เหมาะแก่การเกษตรกรรม อย่างไรก็ตาม กรีซมีชายฝั่งทะเลยาวและเว้าแหว่ง เหมาะแก่การเดินเรือและค้าขายทางทะเล ซึ่งช่วยให้รับอิทธิพลจากอารยธรรมต่างๆ เช่น เมโสโปเตเมีย และกลายเป็นรากฐานของอารยธรรมยุโรป ดินแดนของกรีกบนพื้นแผ่นดินในทวีปยุโรปแบ่งได้เป็น 3 ส่วน

1.ภาคเหนือ

ได้แก่ แคว้นมาซิโดเนีย (Macedonia) เทสซาลี (Thessaly) และ อิไพรัส (Epirus)

2.ภาคกลาง

ได้แก่ บริเวณที่เป็นเนินเขาสูง เป็นที่ตั้งของนครทีบส์ (Thebes) นครเดลฟี (Delphi) ช่องเขาเทอร์มอปิเล (Thermopylae) และยอดเขาพาร์แนสซัส (Parnassus) ซึ่งเป็นที่สถิตของเทพอะพอลโล (Apollo) หรือสุริยเทพ ตรงปลายสุดของด้านตะวันออก คือ แคว้นอัตติกา (Attica) ซึ่งมีเมืองหลวง คือ นครเอเธนส์ (Athens) แหล่งกำเนิดการปกครองระบอบประชาธิปไตย

3. บริเวณคาบสมุทรเพโลพอนนีซัส (Peloponnesus)

อยู่ตอนใต้อ่าวคอรินท์ เป็น ที่ตั้งของนครรัฐสปาร์ตา (Sparta) ที่มีชื่อเสียงด้านการรบ และโอลิมเปีย (Olympia) ซึ่งเป็นที่สถิตของบรรดาเทพเจ้ากรีก