พัฒนาการและความเจริญของอารยธรรมโรมัน

ความโดดเด่นของอารยธรรมโรมันเกิดจากรากฐานที่แข็งแรง ซึ่งได้รับอิทธิพลจาก อารยธรรมกรีกและอารยธรรมของดินแดนรอบๆ ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ผสานกับความเจริญก้าวหน้าที่เป็นภูมิปัญญาของชาวโรมันเองที่พยายามคิดค้นสร้างระบบต่างๆ เพื่อดำรงความยิ่งใหญ่ของจักรวรรดิโรมันไว้

สถาปัตยกรรม

ชาวโรมันไม่นิยมสร้างสิ่งก่อสร้างเพื่ออุทิศถวายเทพเจ้าอย่างกรีก แต่กลับสร้างที่เป็นประโยชน์ใช้สอยของรัฐและสาธารณชน เช่น โคลอสเซียม การสร้างถนน ท่อระบายน้ำ ท่อส่งน้ำ สระอาบน้ำ วิหารแพนธีออน เน้นความใหญ่โต แข็งแรงทนทาน โดยชาวโรมันได้พัฒนาเทคนิคการก่อสร้างของกรีกเป็นประตูโค้ง (arch) และเปลี่ยนหลังคาจากจั่วเป็นโดม

ที่มาของภาพ: ภาพที่ 1 โคลอสเซียม ประวัติศาสตร์โลก World History. (2564). กำเนิดกรุงโรมและจักรวรรดิโรมัน [ที่มา]

ที่มาของภาพ: ภาพที่ 2 วิหารแพนธีออนPostjung. (2564). 9 เรื่องต้องรู้ : วิหารแพนธีออน [ที่มา]

ประติมากรรม

สะท้อนบุคลิกภาพของมนุษย์อย่างสมจริงตามธรรมชาติ และมีสัดส่วนงดงามเหมือนกรีก แต่โรมันจะเน้นพัฒนาศิลปะด้านการแกะสลักรูปเหมือนบุคคลสำคัญๆ เช่น จักรพรรดิ นักการเมือง โดยเฉพาะในครึ่งท่อนบนจะสามารถแกะสลักได้อย่างสมบูรณ์ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความมีชีวิตชีวา ชาวโรมันเชื่อว่าการแกะสลักรูปเหมือนจริงที่สุดจะช่วยรักษาวิญญาณของคนนั้นเมื่อตายไปแล้วไว้ได้ นอกจากนี้ยังมีการแกะสลักภาพนูนต่ำ เพื่อบันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์และสดุดีวีรกรรมของนักรบ

ที่มาของภาพ: ภาพที่ 3 ประติมากรรมพระแม่มารี iStock. (2564). ประติมากรรมโรมันโบราณ. [ที่มา]

ภาษาและวรรณกรรม

ชาวโรมันพัฒนาภาษาละติน จากตัวพยัญชนะในภาษากรีก ที่พวกอีทรัสกันนำมาใช้ จนใช้กันแพร่หลายในมหาวิทยาลัยของยุโรปสมัยกลาง และเป็นภาษาทางราชการของศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ส่วนวรรณกรรมระยะแรกเป็นบันทึกพงศาวดาร กฎหมาย ตำราการทหาร และการเกษตร ต่อมามีการแต่งงาประพันธ์เป็นของตนเอง ได้แก่ เรื่อง อิเนียด ประพันธ์ โดยเวอร์จิล งานประพันธ์ของซิเซโร เป็นต้น

วิศวกรรม

การสร้างถนนคอนกรีต โดยถนนทั้ง 2 ข้างจะมีท่อระบายน้ำ และมีหลักบอกระยะทาง นอกจากนี้ยังมีการสร้างสะพานส่งน้ำ (aqueduct) ขนาดสูงใหญ่จำนวนมากเพื่อนำน้ำวันละ 300 ล้านแกลลอนหรือประมาณ 8,505 ล้านลิตร จากภูเขาไปยังเมืองเพื่อให้ชาวเมืองได้ใช้

ที่มาของภาพ: ภาพที่ 4 สะพานส่งน้ำ ภาพที่ 5 ถนนโรมัน (2555). อารยธรรมโรมัน. [ที่มา]

ปฏิทิน

ปฏิทินจูเลียน (แบบสุริยคติ) ปีหนึ่งมี 12 เดือน แต่ละปีมี 365 วัน และเพิ่มเดือนกุมภาพันธ์ให้ทุกๆ 4 ปี มี 366 วัน ต่อมาได้เปลี่ยนมาใช้เกรกอเรียน

การประดิษฐ์ตัวอักษรและการแพทย์

อักษรรูปลิ่ม หรือ คูนิฟอร์ม (Cuneiform) เป็นหนึ่งในระบบการเขียนแรกของโลก คำว่า "cuneiform" มาจากภาษาละติน cuneus แปลว่า "ลิ่ม" อักษรชนิดนี้ถูกประดิษฐ์ขึ้นโดยชาวสุเมเรียน โดยใช้ก้านอ้อหรือไม้ปลายเหลี่ยมกดลงบนแผ่นดินเหนียว ก่อนนำไปเผาหรือตากให้แห้ง บางครั้งหุ้มด้วยดินเหนียวอีกชั้นเพื่อป้องกันการชำรุด ในระยะแรกใช้แทนคำ ความคิด และวัตถุ ต่อมาจึงพัฒนาให้ละเอียดซับซ้อนยิ่งขึ้น การคิดค้นอักษรนี้ถือเป็นความสำเร็จด้านสติปัญญาของชาวเมโสโปเตเมีย จนมีคำกล่าวว่า “ประวัติศาสตร์เริ่มที่ซูเมอร์” ขณะเดียวกัน แพทย์โรมันสามารถผ่าตัดได้หลายประเภท เช่น การผ่าคลอดทางหน้าท้อง หรือ ศัลยกรรมซีซาร์ (Caesarean Operation) รวมถึงมีระบบโรงพยาบาลและบำบัดน้ำเสียที่พัฒนาขึ้นอย่างเป็นระบบ

กฎหมาย

ระยะแรกโรมันไม่ได้เขียนเป็นลายลักษณ์อักษร และไม่เป็นระบบ แต่มี ลักษณะกลมกลืนไปกับศาสนา ต่อมาเปลี่ยนเป็นกฎหมายบ้านเมือง จนในที่สุดก็ได้มีการตรากฎหมายสิบสองโต๊ะ (Law of the Twelve Tables) ซึ่งประมวลกฎหมายโรมันนี้เป็นรากฐานประมวลกฎหมายของประเทศต่างๆ แม้แต่กฎหมายของวัดในสมัยกลาง และยังแสดงให้เห็นถึงอิทธิพลในกฎหมายโรมันในสมัยจักรพรรดิจัสติเนียน ซึ่งได้จัดเป็นหมวดหมู่ เรียกว่า ประมวล

การแพทย์

แพทย์โรมันสามารถผ่าตัดรักษาโรคได้หลายโรค โดยเฉพาะการผ่าตัดทำคลอดทารกทางหน้าท้องของมารดา ซึ่งเรียกว่า ศัลยกรรมซีซาร์ (Caesarean Operation) นอกจากนี้ ยังมีการสร้างโรงพยาบาล ระบบบำบัดน้ำเสีย และสิ่งปฏิกูล